Herbata matcha – właściwości i zastosowanie w kuchni

Herbata matcha jest coraz bardziej popularna w Polsce – i dobrze. Ten napój ma bowiem wiele właściwości zdrowotnych. Można go pić na ciepło, na zimno, a także przygotowywać z jego dodatkiem różne dania na słodko czy słono. Co to jest matcha i jak ją stosować?

Matcha: co to jest?

Herbata czy też japońska matcha to zielona herbata w formie pudru o bardzo wyrazistym zielonym kolorze. Uzyskuje się ją z liści krzewów dojrzewających na plantacjach zacienionych konstrukcjami z bambusa. Matcha w porównaniu do innych herbat wyróżnia się gęstą konsystencją, aksamitnym, mocnym smakiem, a także wieloma wartościami zdrowotnymi. Wykorzystuje się ją nie tylko w kuchni, ale też stanowi często bazę kosmetyków np. peelingów czy balsamów do ciała. W medycynie niekonwencjonalnej stosowana jest jako lek.

Historia herbaty matcha

Matcha do picia jest znana w Japonii od tysięcy lat. Stanowi tam element kultury i tradycyjnej ceremonii delektowania się herbatą. Jednakże metoda mielenia herbaty została wcześniej opracowana w Chinach. Wraz z buddyjskimi mnichami zwyczaj ten przywędrował do Japonii. Metoda wytwarzania matchy, stosowana do dziś, została pierwszy raz opracowana w XVI wieku w przyklasztornych plantacjach. Na zacienione specjalną konstrukcją z bambusów plantacje wybierane są tylko młode i miękkie liście krzewów herbacianych. Brak światła powoduje, że roślina wytwarza więcej chlorofilu i dlatego napar jest tak aromatyczny i intensywny w smaku. Zebrane liście odparowuje się, suszy, a potem mieli w kamiennych młynkach. Proszek herbaciany przesiewa się kilka razy, aż do uzyskania pudru.

Właściwości Matchy

Jakie matcha ma właściwości? Jedna filiżanka tego naparu ma tyle samo wartości odżywczych co aż 10 filiżanek zwykłej zielonej herbaty. Matcha zawiera wiele antyoksydantów, które chronią organizm przed wolnymi rodnikami, a także błonnika, cynku, potasu, sodu, wapnia, żelaza, witamin z grupy B oraz A, C i E.

Dzięki takiemu składowi matcha wykazuje działanie:

  • detoksykacyjne – oczyszcza organizm,
  • wspierające odporność,
  • redukujące stres, odprężające,
  • poprawiające koncentrację i pamięć,
  • zwiększające kreatywność,
  • dodające energii,
  • wspomagające pracę serca i regulujące ciśnienie krwi, a także zmniejszające poziom złego cholesterolu,
  • poprawiające libido i potencję,
  • zmniejszające ryzyko zachorowania na cukrzycę, choroby serca i nowotwory.

Matcha na odchudzanie

Zielona herbata matcha stosowana jest często przez osoby na diecie, chcące schudnąć. Matcha ułatwia odchudzanie, bo czterokrotnie przyspiesza metabolizm dzięki związkowi EGCG w niej zawartemu. Reguluje przemianę materii, a także oczyszcza organizm z toksyn. Nie należy jednak pić jej więcej niż filiżankę dziennie, bo nadmierne spożycie może wywołać ból brzucha.

Działanie pobudzające i relaksujące

Czy matcha pobudza podobnie jak zielona herbata? Tak, bo zawiera kofeinę i to aż do 150 miligramów. Używana jest zatem za napój energetyzujący, a do tego pozbawiony skutków ubocznych jak podwyższone ciśnienie czy nadpobudliwość obserwowane po wypiciu np. kawy. Poziom energii po wypiciu matchy utrzymuje się do sześciu godzin. Co ciekawe, można stosować ją również na uspokojenie. Wystarczy tylko wydłużyć proces parzenia herbaty do około 5-8 minut, tak by uwolniła się L-teanina wykazująca działanie relaksujące i odprężające.

Parzenie herbaty matcha

Jak zrobić matcha? Tradycyjne przygotowanie herbaty matcha to niemal rytuał. Aby prawidłowo go odprawić, w japońskim stylu, trzeba mieć specjalny zestaw do matcha, to jest czarkę matchawan, łyżeczkę do ubijania chashaku, sitko oraz bambusową miotełkę chasen. Można jednak wykorzystać także normalną miseczkę i łyżkę, by zaparzyć matchę. Zestaw do parzenia polecany jest dla prawdziwych koneserów i fanów matchy.

Parzenie matchy krok po kroku:

  • Wsyp płaską łyżeczkę proszku do miseczki, zalej 150-200 ml gorącej wody w temperaturze 70-80 stopni.
  • Mieszaj intensywnie łyżeczką lub miotełką, aż pył się rozpuści.
  • Gdy pojawi się na wierzchu pianka, napar jest gotowy.

Herbatkę matcha można pić także z mlekiem, zwłaszcza gdy jej specyficzny smak jest dla kogoś zbyt mocny. W ten sposób powstaje bardzo popularna dziś matcha latte.

Matcha jako koktajl

Matchę można pić również jako koktajl. Zmiksuj napar z mlekiem kokosowym, miodem, bananem i płatkami migdałowymi lub z mlekiem ryżowym, bananem i brzoskwinią. Do tego możesz dodać kostki lodu, by uzyskać bardzo orzeźwiający napój na letnie dni.

Wykorzystanie w kuchni

Japońska herbata matcha może być też szeroko wykorzystywana w gotowaniu jako dodatek do deserów i potraw, zarówno pod postacią proszku, jak i naparu. Sprawdź kilka poniższych propozycji.

Lody matcha

Latem spróbuj lodów z dodatkiem herbaty matcha. Przygotuj ¾ szklanki mleka, ¾ szklanki śmietany kremówki, 3 żółtka, 2/3 szklanki cukru trzcinowego, 2 łyżki herbaty matcha. Następnie:

  • Zmieszaj herbatę z cukrem, dodaj odrobinę mleka, by uzyskać jednolitą masę.
  • Utrzyj z resztą cukru żółtka.
  • Podgrzej w rondelku resztę mleka.
  • Dodaj pastę, utarte żółtka do mleka.
  • Podgrzej, ale nie doprowadzaj do wrzenia. Mieszaj regularnie.
  • Gdy masa zgęstnieje, ostudź ją i dodaj do niej ubitą śmietankę.
  • Włóż do lodówki na 2 godziny, potem przełóż do mrożenia na kilka godzin. W ciągu tego czasu masę trzeba kilkukrotnie przemieszać i gotowe!

Matcha do deserów

Na deser polecamy również zielony pudding z herbatą matcha. Potrzebne będą 2 łyżki herbaty, 2 jajka, 70 gram cukru i 400 ml mleka. Przygotowanie:

  • Podgrzej mleko z cukrem.
  • Stopniowo dodawaj je do miski z rozbitymi jajkami.
  • Dodaj herbatę, zamieszaj, przecedź przez sitko.
  • Wlej do kokilek i wstaw do piekarnika, na wysoką blachę napełnioną w połowie wodą.
  • Piecz 10 minut w temperaturze 180 stopni, a potem kolejne 2 minuty w temperaturze 160 stopni.

Matcha jako marynata

Proszek matcha można dodawać także do potraw wytrawnych. Wystarczy przygotować z niego sos winegret – z dodatkiem oliwy, miodu, soku z cytryny i posiekanego estragonu, lub zrobić marynatę matcha z miętą, imbirem, skórką z cytryny, trawą cytrynową, solą i pieprzem. Sos dodawaj do sałatek z owocami morza, serem pleśniowy, gruszką czy awokado, a marynatą nacieraj drób.

A Ty? Wykorzystujesz herbatę matcha w swojej kuchni?