CategoriesKawa Autor: 2024-11-12

Kawy speciality jak to się właściwie zaczęło?

Kawa jest jednym z najczęściej spożywanych napojów na świecie, ale w miarę jak ewoluowała kultura jej picia, na przestrzeni dekad wyróżniła się nowa, wyjątkowa kategoria – kawa speciality.

Od pierwszych dni masowej konsumpcji kawy aż po współczesne kawiarnie, kawa specialty zyskała na znaczeniu dzięki swojej wyjątkowej jakości, odpowiedzialnej produkcji oraz trosce o transparentność i etykę. Historia jej powstania oraz rosnące uznanie na całym świecie to fascynująca opowieść o ewolucji smaku, innowacjach w produkcji i zaangażowaniu konsumentów w świadome wybory.

Nie odrazu Kraków zbudowano…

Historia kawy owiana jest legendami, ale jej zalążek można odnaleźć już w Etiopii. Najbardziej znana legenda dotyczy pasterza kóz o imieniu Kaldi, który zauważył u swoich zwierząt wysoki skok energii po spożyciu czerwonych jagód z pewnego krzewu. Postanowił sam spróbować tego owocu i zaobserwował u siebie taki sam efekt. Po odkryciu tego fenomenu, jagody zostały użyte do stworzenia naparu, który pomagał mnichom zachować czujność podczas modlitw.

Początek XXI w. odmienia na trwale oblicze naszego codziennego naparu, i to na naszą korzyść. Konsumenci kawy zaczynają coraz bardziej interesować się tym, co trafia do ich filiżanki. W rezultacie producenci zostają zmuszeni do zadbania o jakość produkcji.

Sam termin „speciality coffee” wywodzi się od Erny Knutsen, która użyła go w 1974 r. w magazynie Tea & Coffee Trade Journal. Autorka chciała zaznaczyć różnice między kawą z uprawy w idealnych warunkach klimatycznych, a kawą masowej produkcji. Szybko podchwycono ten termin a sama idea kawy z “wyższej pułki” zyskała popularność.

Za to prawdziwym kamieniem milowym było powstanie Specialty Coffee Association of America (SCAA) w 1982 r.  i Specialty Coffee Association of Europe (SCAE) w 1998 r., które rozpoczęły walkę o wzrost świadomości konsumenta o ziarnach jakie spożywa. Organizacje nabrały większego znaczenia po fuzji w 2017 r. tworząc Specialty Coffee Association (SCA), które teraz przede wszystkim edukuje konsumentów, baristów, roasterów (osoby odpowiedzialne za wypalanie kawy). Swoją popularność zawdzięcza również organizowaniu wydarzeń zrzeszających kawowych smakoszy tj. World Barista Championship, World Brewers Cup oraz Coffee Expo.

Ale co właściwie określa kawę jako kawę speciality?

Ziarna specialty to inaczej kawa najwyższej jakości.Ziarna kawy są rygorystycznie oceniane według standardów, wspomnianego wcześniej SCA i muszą dostać co najmniej 80 pkt. z 100-punktowej skali, by móc nazywać się speciality. Podczas cuppingu (degustacji kawy), Q-granderzy, czyli wyspecjalizowani degustatorzy kawy oceniają jej cechy tj. smak, kwasowość, balans, aromat i brak defektów.

Dodatkowo zainteresowaniem zaczęło cieszyć się jasne palenie, które w przeciwieństwie do ciemnego, uwydatnia pożądane przez kawoszy nuty smakowe. Na topie są również alternatywne metody parzenia kawy np. chemex, V60, aeropress. Tak wypalone i zaparzone ziarno, pozwala uzyskać w filiżance doskonale zbilansowany napar, charakteryzujący się bogatą różnorodnością smaku od soczystych owoców po słodyczy czekolady.

Szukając właśnie takiej kawy warto kierować się prostą zasadą: im więcej informacji dostarcza opakowanie kawy, tym lepiej dla konsumenta. Przede wszystkim powinny pojawić się najważniejsze informacje takie jak: 

  • odmiana botaniczna,
  • kraj pochodzenia oraz region uprawy,
  • wysokość uprawy,
  • metoda obróbki
  • data palenia.

Palarnie kaw speciality nie wstydzą się takich informacji, śmiało podpisują się pod swoim produktem, świadomi co oddają w ręce konsumenta.

Segment kaw speciality dba nie tylko o kubki smakowe kawoszy, ale także o:

  • etykę handlu i współpracy z rolnikami (zrezygnowano z pośredników organizując direct trade, dzięki czemu pracownicy plantacji kawy dostają odpowiednie wynagrodzenie)
  • środowisko (postawiono na zrównoważone metody uprawy, minimalizują wpływ na środowisko)
  • transparentność informacji o produkcie (bogata w informacje etykieta wspiera świadome zakupy konsumentów)

Dobra kawa prawem człowieka.

Kawa speciality to coś więcej niż tylko napój – to pełne doświadczenie sensoryczne, które angażuje wszystkie nasze zmysły. Ważna jest zarówno jakość samej kawy, jak i otoczenie, sposób serwowania, a także wiedza na temat procesu jej powstawania. Inwestując w ziarna z segmentu speciality wspierasz nie tylko etyczne plantacje, rolników oraz ludzi z pasją, ale fundujesz sobie zupełnie nowe, niezapomniane doznanie. Większość z nas traktuje kawę jak swego rodzaju rytuał, czemu więc nie wzbogacić go o odrobinę luksusu dla naszych kubków smakowych i zdrowia?

Odkryj nasze kawy specialty

Więcej