Kawa to napój, który kształtuje nasze poranki i dodaje energii na dalszych etapach dnia. Dlatego wybór odpowiednich ziaren jest kluczowy dla każdego miłośnika tego aromatycznego naparu. Na odwrocie paczki kawy znajdziemy wiele informacji, które pomogą nam dokonać właściwego wyboru. Dziś chcielibyśmy przybliżyć Wam, na co zwracać uwagę, analizując informacje z tyłu doypacku. Skupimy się na następujących aspektach: profil sensoryczny, wysokość uprawy kawy, rodzaj obróbki, odmiana botaniczna oraz region uprawy.
Profil Sensoryczny
Profil sensoryczny to opis smaku oraz aromatu kawy. Wiele osób kieruje się właśnie tym kryterium w wyborze odpowiednich ziaren. Na opakowaniu często znajdziemy nuty smakowe, które pomagają nam zrozumieć, czego możemy się spodziewać. Na przykład nuty czekolady, owoców, orzechów czy kwiatów. Trzeba pamiętać że każdy z nas odczuwa trochę inaczej różne smaki, jedni są bardziej wrażliwi na słodkości, inni na goryczkę a jeszcze inni na kwasowości. Profil sensoryczny jedynie sugeruje nam, jakie nuty i odczucia możemy w danej paczce odnaleźć. Na różnych paczkach kawowych możemy odnaleźć oznaczenie kwasowość kawy, jednak ciężko obiektywnie uznać jaki poziom kwasowości ma dana kawa. To tak jak z owocami, jeśli będziemy chcieli oznaczyć poziom kwasowości porzeczki lub cytryny, to w zależności od osoby każdy może zaznaczyć go zupełnie inaczej. Wynika to z tego że niektórzy kwasowość porzeczki bardzo lubią, ale już cytryny im przeszkadza. Tak samo w kawie, można ogólnie powiedzieć czy kawa ma wyższy poziom lub niższy, jednak ciężko odwzorować to na jakiejś obiektywnej skali. Dlatego o wiele lepiej kierować się profilem sensorycznym który powie nam w jakie nuty kawa idzie, niż oznaczeniem kwasowości kawy na paczce. Ponieważ jedni uwielbiają smak porzeczki, a inni słodko-kwaśny smak truskawek.
Jeśli wybierzemy Rwandę gdzie profil sensoryczny to: truskawka, papaja, czerwona pomarańcza, możemy oczekiwać że ta kawa będzie bardzo orzeźwiająca, owocowa, słodka ale z podwyższoną kwasowością.
Natomiast kawa Papua Nowa Gwinea której profil sensoryczny to: daktyl, toffi, orzech ziemny, tu oczekujemy podwyższonej słodyczy oraz braku jakichkolwiek kwasowości.
Wybierając kawę, zastanówmy się, jakie smaki lubimy i które nas najbardziej przyciągają, a profil na pewno ułatwi wybór.
Wysokość Uprawy Kawy
Wysokość uprawy kawy ma ogromny wpływ na jej smak i jakość. Wysokość uprawy wpływa na smak kawy głównie z powodu różnic w klimacie i temperaturze na różnych poziomach. Im kawa rośnie wyżej, tym średnia temperatura jest niższa. To powoduje, że owoce kawy dojrzewają wolniej. Wolniejszy proces dojrzewania sprawia, że ziarna rozwijają bardziej złożone smaki i aromaty. Wyższa wysokość sprzyja również wyższym poziomom kwasowości w kawie. To może przekładać się na jasne i orzeźwiające nuty smakowe, takie jak cytryna, pomarańcza czy czerwona porzeczka. Ogólnie możemy określić że kawy z wyższych wysokości często są bardziej kwasowe, o bardziej złożonym smaku. Natomiast nizinną kawę cechuje przeważnie pełniejszy smak, z mniejszą kwasowością.
Kawy wysokogórskie często uważane są za lepsze jakościowo, ma na to wpływ kilka czynników:
- Zróżnicowany ekosystem: Wysoko położone tereny często charakteryzują się bogatym i zróżnicowanym ekosystemem, co sprzyja różnorodności biologicznej i może wpływać na jakość kawy.
- Odporność na szkodniki: Wysoko położone plantacje kawy są często mniej narażone na szkodniki i choroby, co oznacza, że rośliny kawowca mogą być zdrowsze i produkować lepsze jakościowo owoce.
- Zbiór ręczny: Wysoko położone plantacje kawy, są często zmuszone do zbiorów ręcznych, dzięki temu zbiera się wyłącznie dojrzałe owoce, co ma kluczowe znaczenie dla smaku kawy.
Wybierając kawę, zastanówmy się, czy preferujemy delikatniejszy smak czy może bardziej wyrazisty.
Rodzaj Obróbki
Rodzaj obróbki ziaren kawy to kolejny kluczowy czynnik wpływający na smak i aromat. Na naszych opakowaniach możecie spotkać się z terminami takimi jak “sucha” i “myta”. Jednak czym właściwie jest ta obróbka? To proces pozyskiwania ziarna z owocu kawowca, ponieważ wiśnie kawowca są bardzo twarde i nie da się tak łatwo oddzielić pestki czyli ziarna od miąższu.
Obróbka na sucho (inaczej natural), oznacza że ziarna suszone są w całości, a następnie usuwana jest z nich skórka. Kawy poddane obróbce naturalnej często mają bogatszy i pełniejszy smak. Mogą posiadać wyraziste nuty owoców, czekolady lub orzechów. Słodycz jest również często bardziej wyraźna.
Drugą najbardziej popularną obróbką jest washed (inaczej myta), tutaj czerwone owoce, wrzucane są do depulpera który oddziela od owocu ziarno, jednak nadal spora część miąższu zostaje nadal na pestce. Następnie ziarna wrzucane są do beczek z wodą gdzie pozostały miąższ oddziela się od ziarna. W tym momencie zachodzi również proces fermentacji.
Następnie, kawa wyciągnięta z wody jest suszona. Obróbka mokra zazwyczaj daje kawom delikatniejszy smak niż obróbka naturalna. Smaki są bardziej wyważone, a kwasowość jest często wyraźniejsza. Nuty smakowe mogą zawierać cytrusy, kwiaty, lub inne subtelne aromaty.
Gatunek oraz odmiana botaniczna
Gatunek to rodzaj kawowca, z którego pochodzą ziarna mowa tu o arabice i robuście. Arabika jest znana z bardziej kompleksowego smaku i niższej zawartości kofeiny, podczas gdy robusta jest bardziej szorstka oraz ma więcej kofeiny. Wybierając kawę, zastanówmy się, czy zależy nam na subtelności czy może potrzebujemy mocniejszego kopniaka. Na półkach sklepowych możemy odnaleźć paczki z oznaczeniem moc kawy, jednak co to właściwie oznacza? Ilość kofeiny? A może wyrazistość naparu? Wyrazistość kawy nie zawsze pokrywa się z ilością kofeiny. Ponieważ wybierając kawę z robustą mamy pewność że nasz napar będzie miał więcej kofeiny czyli jego moc będzie większa. Jednak jeśli moc będziemy rozumieli jako intensywność naparu, to wiele lepiej sięgnąć po arabikę, która ma rozbudowany i kompleksowy smak i aromat.
Obecnie przyjmuje się że jest ponad 120 odmian botanicznych samej arabiki, jednak wiadomo że na przestrzeni lat ilość będzie się zwiększać. Każda odmiana ma swoje charakterystyczne cechy, można to przyrównać do jabłek, każdy wie że inaczej smakuje antonówka, a inaczej jabłka odmiany ligol. Tak samo z kawami, jednak nie planujemy wypisywać wszystkich odmian, bo ich jest dużo, chcemy pokazać jedynie przykład.
Nasza kawa Meksyk jest odmiany Maragogype – czyli inaczej ziarna słoniowate, charakteryzują się wielkością, bo osiągają nawet 2,5cm oraz słodkim, zbalansowanym smakiem.
Z kolei Kenia z naszej oferty jest odmiany SL28 oraz SL34 – ta pierwsza charakteryzuje się wysoką jakością ziaren oraz żywą, intensywną kwasowością z nutami słodyczy, natomiast druga odmiana (SL34) jest zbliżona do poprzedniczki, jednak ma o wiele pełniejsze body.
Region uprawy
Region, w którym rośnie kawa, ma ogromne znaczenie dla jej smaku. Każdy region ma swoje unikalne warunki klimatyczne i glebowe, które wpływają na profil sensoryczny kawy. Na opakowaniu często znajdziemy informacje nie tylko o państwie, ale również o konkretnym regionie uprawy. Na terenie jednego państwa mogą występować różne mikroklimaty, które będą miały realny wpływ na końcowy smak kawy. Dobrym przykładem będzie Etiopia oferuje ona niezwykle zróżnicowane smaki. W regionie Sidamo można znaleźć kawy o subtelnych, kwiatowych aromatach z nutami cytrusów, brzoskwini i herbaty. Natomiast region Yirgacheffe słynie z kaw o wyraźnej kwasowości i słodkich nutach jaśminu.
Stopień wypalenia kawy
Ostatnim elementem jaki ma wpływ na smak kawy jest wypalenie, mamy trzy stopnie palenia kawy: jasny, średni i ciemny.
Jasno wypalona kawa ma delikatny smak, wyraźnie zaznaczoną kwasowość i kwiatowy aromat. Jest ona dedykowana do kaw przelewowych typu chemex (link do artykułu), aeropress, drip itd.
Średnio palonej kawy smak jest głębszy i bardziej wyrazisty. Wyczuwa się nuty czekolady, prażonych orzechów i subtelną słodycz. Kwasowość jest mniej zauważalna, co przyciąga miłośników kaw o pełniejszym body. Jest ona dedykowana do kawiarek, ekspresów oraz tradycyjnego zalewania.
Ciemne palenie, jest to tak zwane wypalenie włoskie lub przemysłowe, nie jest ono pożądane przez większość osób, ponieważ kawa ta jest wypalana bardzo ciemno, na węgiel. Kawa ta ma smak bardzo gorzki i ciężki. Warto tu zaznaczyć że wiele ekspresów w swoich gwarancjach zaznacza że nie podlegają gwarancji jeśli używa się w nich takich kaw.
W segmencie speciality można spotkać wyłącznie dwa pierwsze stopnie palenia kawy, ponieważ w tym wypadku stawia się na jakość i transparentność ziaren.
Podsumowanie
Ostatecznie to nasze indywidualne preferencje smakowe decydują o tym, która kawa jest dla nas najlepsza. Warto więc eksperymentować i próbować różnych kaw z różnych regionów i wysokości uprawy, stopnia palenia kawy aby znaleźć tę jedyną, idealną kawę, która sprawi, że nasze poranki staną się jeszcze bardziej magiczne. Pamiętajmy także o świeżości kawy- świeżo palone ziarna zawsze będą oferować najlepszy smak, a w naszym sklepie znajdziecie tylko takie. Nie warto sugerować się oznaczeniami na opakowaniach typu skala intensywność kawy czy oznaczenie mocy kawy, ponieważ to nie ma realnego przekładu na to co pijemy, gdyż każdy z nas ma zupełnie inaczej ukształtowane kubki smakowe i dla każdego z nas podróż po smakach kawy będzie zupełnie inną przygodą.
